Dieta wegetariańska – czy to sposób na zdrowe i długie życie?
Każdy schabowy, każda parówka to nóż godzący w twoje zdrowie.
Na początku XIX w. człowiek zjadał przeciętnie 10 kg mięsa rocznie, dziś ponad 43 kg. Jeśli ta tendencja utrzyma się, produkcję mięsa trzeba będzie znacząco zwiększyć.
Naukowcy i politycy próbują znaleźć jakieś wyjście z tej sytuacji. Czy przejście na weganizm rozwiązałoby problemy i zwiększyło szansę na zdrowe życie?
Każda nacja miała do niedawna swoje upodobania kulinarne. Możemy mówić np. o kuchni włoskiej, francuskiej czy też polskiej. Po inwazji amerykańskiego stylu życia wszystko zaczyna się zmieniać w szalonym tempie. Nieliczni, np. poddani w królestwie Hunza w Himalajach, mają do dzisiaj swoją oryginalną kuchnię, ponieważ przez większą część roku są odizolowani od świata.
Z pewnością należy zróżnicować zalecenia dietetyczne w zależności od szerokości geograficznej, klimatu i dostępności danej żywności w miejscu zamieszkania, problemów zdrowotnych, rodzaju pracy i jej miejsca.
Cała prawda o mięsie
Masowa hodowla doprowadziła do tego, ze dzisiaj ceny mięsa są niższe niż 40 lat temu. Jednak kulisy jego produkcji i przetwórstwa są skrywane przed konsumentami. Paul McCartney powiedział – „Gdyby rzeźnie miały szklane ściany, każdy byłby wegetarianinem”. Okrutne traktowanie zwierząt nie dotyczy tylko drobiu i bydła. Na cierpienie skazane są w fermach również ryby. W ciasnych klatkach chorują na zaćmę, doznają urazów płetw, zarażają się pasożytami.
Raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2015r. umieścił przetworzone mięso w 1. grupie czynników rakotwórczych – obok alkoholu i papierosów! W 2 grupie – potencjalnie rakotwórczych substancji – umieszczono mięso czerwone. Ponadto wysokie stężenie nienasyconych kwasów tłuszczowych w mięsie zwierzęcym przyczynia się do choroby niedokrwiennej serca, otyłości i cukrzycy.
Jednakże konsumpcja mięsa wciąż rośnie. W krajach rozwijających się, takich jak Chiny, Indie, stało się wyznacznikiem społecznego statusu. Jednak na zachodzie Europy dużo osób ogranicza spożycie mięsa, a nawet całkowicie rezygnuje z produktów odzwierzęcych. Powody przejścia na wegetariański sposób żywienia są różne: etyczny, ekologiczny, filozoficzny, ale najczęściej eliminujemy z diety mięso w przekonaniu, że jest niezdrowe. Zwolennicy wegetarianizmu przekonują, że zawarte w mięsie składniki odżywcze z powodzeniem można pozyskać z produktów roślinnych. Jest to teza bliska prawdy. Dieta wegetariańska czy wegańska zmniejsza ryzyko występowania chorób cywilizacyjnych, ale powinna być ułożona bardzo racjonalnie, by nie powodować uszczerbku na zdrowiu.
Dieta oparta wyłącznie na produktach roślinnych - czy jest bezpieczna i dobra dla każdego?
Nie ma jednej diety zdrowej dla wszystkich. Organizm, aby mógł właściwie funkcjonować, potrzebuje wielu składników odżywczych – białka, tłuszczu, węglowodanów, witamin, wody. Ważna jest ich ilość, proporcje, a także jakość. Zapotrzebowanie na pożywienie w dużym stopniu zależy od wieku, budowy anatomicznej, stanu zdrowia, trybu życia, metabolizmu, aktywności fizycznej. Inne zapotrzebowanie na kalorie, witaminy i minerały ma kobieta w ciąży, rozwijający się organizm dziecka, a inne osoba dorosła.
Dlaczego dieta roślinna nie służy wszystkim?
Problem zaczyna się na etapie trawienia. Zwierzęta, aby się bronić, mogą gryźć, albo uciekać. Natomiast rośliny, aby się bronić, wykształciły związki chemiczne. Te związki neutralizuje wątroba i trzustka produkując enzymy trawienne, a bakterie jelitowe pomagają strawić błonnik. Jeżeli jednak ktoś ma zaburzoną florę bakteryjną, zaburzoną pracę wątroby, czy trzustki, może odczuwać dolegliwości po zjedzeniu roślin zwłaszcza strączkowych. Te rośliny są bogatym źródłem białka, jednak trudniej przyswajalnego niż mięso. Ponadto komórki roślinne różnią się od zwierzęcych tym, że są dodatkowo otoczone ścianą komórkową zbudowaną z celulozy, której nasze enzymy nie potrafią strawić. Aby się dostać do białka roślinnego, musimy tę ścianę rozbić poprzez zmiksowanie, gryzienie, gotowanie, fermentowanie. Natomiast komórki zwierzęce nie mają ściany, lecz samą błonę białkowo-lipidową trawioną przez nasze enzymy, a więc i białko jest łatwiej dostępne.
Druga grupa, która na jedzeniu mięsa może stracić, to pracownicy fizyczni i sportowcy. Ich zapotrzebowanie na białko jest wysokie i rozsądniej jest go podawać z produktów łatwo przyswajalnych. Produkty roślinne mogą dostarczyć tej grupie osób wystarczającą ilość pełnowartościowego białka, jednak wymaga to wiedzy dotyczącej łączenia i przygotowywania odpowiednich składników.
Dieta wegetariańska nie jest też najrozważniejszym wyborem dla osób narażonych na silny stres. Organizm w stresie działa inaczej, przełącza się w tryb „walcz, albo uciekaj”. Taka sytuacja wymaga ogromnej ilości energii i organizm, aby ją oszczędzić, wytwarza m.in. mniej enzymów trawiennych. Dlatego dla tych osób białko odzwierzęce będzie lepszym wyborem, niż białko roślinne.
W literaturze znajdujemy liczne przykłady, udowadniające twierdzenie, że dieta wegetariańska, wegańska nie zawsze służą zdrowiu i nie są dla każdego.
Poronionym pomysłem był i jest wegetarianizm, który dziesiątkom tysięcy ludzi z grupą krwi 0 i B skrócił życie o kilka do kilkunastu lat.
Dlaczego? Z tej prostej przyczyny, że ich organizmy nie są w stanie wytworzyć pewnych niezbędnych białek z pożywienia składającego się wyłącznie z produktów roślinnych. Powstają więc braki, niedożywienie i zła praca organów, która z czasem manifestuje się chorobą i doprowadza do śmierci (oficjalne dane). Proponuję zapoznać się z książką p.t. Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi i zawartymi w niej wynikami wieloletnich badań lekarzy: dr Jamesa D’ Adamo i jego syna dr Petera D’ Adamo.
Dieta wegetariańska jest oparta na inteligentnym spostrzeżeniu, że białka występują również w roślinach. Problem w tym, że wyznawcy tej diety mogą nie wiedzieć, w jakich roślinach występują białka, których potrzebuje ich organizm. Powstaje pytanie: czy ich organizm jest w stanie dobrze przyswajać ten typ białek oraz czy dla prawidłowego działania organizmu danej osoby wystarczy wyłącznie białko roślinne (tak jest w przypadku osób z grupą krwi A przyp. red.)? Większość ludzi, aby uzyskać pełnię zdrowia, MUSI spożywać białka pochodzenia zwierzęcego! Czy Ty wiesz, jakiego typu jest Twój organizm?" S. Nowakowski
Podsumowując chciałabym podkreślić, że nie ma diety uniwersalnej. Co dobre dla jednego, drugiemu może nie służyć. Jeżeli decydujemy się na wegetariański sposób żywienia, musimy być świadomi, że wegetarianizm to więcej niż dieta. To określony styl życia połączony z dietą i zawsze powinien wiązać się ze zmianą sposobu myślenia, odejściem od stereotypów i zastąpieniem ich nowymi wzorcami. Wegetarianie starannie komponują dietę, nie palą papierosów, nie piją alkoholu, ograniczają kawę i herbatę. Prowadzą aktywny tryb życia, uprawiają sport. Wielu pracuje nad doskonaleniem osobowości, dzięki temu są postrzegani jako spokojni i przyjaźnie nastawieni do świata i ludzi.
Wybierając dietę trzeba koniecznie rozważyć wszystkie argumenty za i przeciw. Wybrać decyzję najbardziej optymalną dla własnego zdrowia i możliwości oraz swojej rodziny. Jeśli decydujemy się na mięso i produkty mięsne, warto dbać o jego wysoką jakość i nie przesadzać z ilością.
Artykuł powstał z inspiracji p. dr Grażyny Kuczek, dla której szczególne podziękowania za naszą dotychczasową współpracę oraz p. Alicji Gancarz. Dziękuję Alu za mobilizację :)
Dziękuję też za wypowiedzi na kanale YT Aga in America. Wiele z nich skłoniło mnie do przemyśleń i ponownego zweryfikowania tematu. Dodam, że był okres w naszym rodzinnym życiu, kiedy byliśmy zdeklarowanymi wegetarianami, do tej pory okresowo przeprowadzamy oczyszczanie organizmu, post i głodówki. Jednakże wymaga to naprawdę solidnego przygotowania i podjęcia świadomej decyzji.
Zobacz przepis: Mleko migdałowe>>
Opracowała: Renata Kłosowicz
na podst.:
dr Peter J. D' Adamo i C. Whitney, Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi. Warszawa 2008
Gancarz Alicja, Czy wegetarianizm to sposób na zdrowe i długie życie?
Lek. med. Kuczek Grażyna, Zdrowie bez ograniczeń. Jak nie chorować i bić rekordy długowieczności. Fundacja Źródła Życia 2017
Nowakowski Sławomir,Uroda i zdrowie. Poradnik zdrowia. Warszawa 2004
Prof. dr David Servan-Schreiber, Antyrak. Nowy Styl życia. Warszawa 2008